باعث انسدادهای عروقی

گروهی از دانشمندان انگلیسی در بررسی های خود نشان داده اند که مصرف برخی از داروهای ضد دیابت می تواند خطر انسدادهای قلبی عروقی را افزایش دهد.

به گزارش پایگاه خبر رسانی مهر، دانشمندان انگلیسی که نتایج بررسی های خود را در مجله “درمان دیابت” منتشر کرده اند، اظهار داشته اند که دو داروی “آوادیا” و “آکتوس” که سال گذشته برای بیماران دیابتی مبتلا به اضافه وزن تجویز می شد، پس از ۲۶ ماه مصرف در یک پنجاهم بیماران باعث بروز انسدادهای قلبی عروقی شده است. به نوشته روزنامه گاردین، به تازگی یک آژانس دولتی آمریکایی امنیت این دو دارو را تضمین کرده و کمیسیونی کارشناسی به منظور ادامه فروش داروی “آواندیا” تشکیل داده است. بنابراین گزارش، آواندیا را یک شرکت انگلیسی و “آکتوس” را یک شرکت دارویی ژاپنی تولید کرده است.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه 94 درصد انسدادهای عروقی و شریان‌های چشم که می‌تواند باعث کاهش دید و یا نابینایی در بیمار شود ناشی از فشار خون است، اظهارکرد: دیابت، بیماری‌های خونی و بیماری‌های بافت ایمنی از دیگر عواملی هستند که باعث انسدادهای عروقی و شریانی چشم می‌شوند.

به گزارش خبرنگار «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر محمدرضا منصوری در همایش فشار خون که صبح امروز در سالن آمفی تئاتر دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد، با بیان اینکه آمار فشار خون و دیابت نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا در حال افزایش است، عنوان کرد: زندگی بی‌تحرک و نوع غذاهایی که مردم مصرف می‌کنند در راس عوامل ابتلا به این دو بیماری خطرناک است.

وی ادامه داد: آمار دیابت در ایران بالاست و در استان یزد به 14 درصد می‌رسد این در حالی است که آمار مبتلایان به دو بیماری دیابت و فشارخون در کشور حدود هفت درصد است.

این متخصص چشم با بیان اینکه فشار خون بر روی تمام ارگان‌های بدن از جمله چشم اثر می‌گذارد، گفت: شبکیه که حیاتش از طریق یک بافت عروقی تامین می‌شود از ابتلا به فشار خون بیشترین آسیب را می‌بیند.

وی با بیان اینکه تنگی عروق چشمی اولین عارضه‌ای است که در فشار خون نوع اول به وجود می‌آید، اظهارکرد: در مراحل پیشرفته‌تر خونریزی‌های نقطه‌ای، کاهش دید و نابینایی به سراغ فردی که مبتلا به فشار خون است خواهد آمد.

منصوری افزود: بسیاری از اوقات انسداد عروقی در هنگام شب اتفاق می‌افتد که علت آن کاهش فشار خون در ساعات پایانی روز است.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه پس از بروز انسدادهای عروقی دیگر نمی‌توان کار خاصی برای بیمار انجام داد، عنوان کرد: در این گونه موارد وظیفه پزشک پایش وضعیت بیمار است تا بتواند علت بروز انسداد چشمی را یافته و درمان کند.

منصوری ضمن تاکید بر اینکه همواره پیشگیری بر درمان مقدم است، اظهارکرد: مسلما یکی از راهکارهای مهم پیشگیری از بروز انسدادهای عروقی چشم کنترل فشار خون است. البته لازم است در این خصوص فرهنگ‌سازی صورت پذیرد که امر دیر بازدهی است اما با استمرار آموزش و اطلاع رسانی میسر می‌شود.

توانمندی متخصصان مشهدی در تشخیص مشکلات عروق مغزی به روش آنژیوگرافی

متخصصان دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به تشخیص مشکلات و انسدادهای عروق مغزی به روش آنژیوگرافی شدند.

استادیار گروه نورولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه استفاده از روش آنژیوگرافی به صورت گروهی و مشارکت با گروه مغز و اعصاب و آنژیوگرافی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام می شود اظهار داشت: در این روش با استفاده از آنژیوگرافی می توان عروق مسدود شده را شناسایی و درمان کرد.

دکتر پیام ساسان نژاد با اشاره به اینکه برای شناسایی و تشخیص آسیبهای مغزی از روشهای سی تی آنژیوگرافی، ام ار آنژیوگرافی و سونو آنژیوگرافی نیز استفاده می شود، خاطر نشان کرد: روش آنژیوگرافی عروق مغزی با توجه به شرایط بیمار و میزان تنگی های عروقی مورد استفاده قرار می گیرد و این روش اقدامی مطمئن برای تشخیص انسدادهای مغزی به شمار می رود.

وی با اشاره به اینکه دانشگاه علوم پزشکی مشهد پس از تهران دومین مرکز کشور به شمار می رود که از این روش استفاده می کند اظهار داشت: تشخیص مشکلات عروق مغزی به روش آنژیوگرافی در حال حاضر در کشورهای اروپایی و آمریکایی و در خاورمیانه نیز تنها در کشور ترکیه مورد استفاده قرار می گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه این اقدام در حال حاضر در بیمارستان امام رضا(ع) مشهد با توجه به دستگاههای آنژیوگرافی پیشرفته موجود در این بیمارستان انجام می شود خاطر نشان کرد : با گسترش این روش علاوه بر تشخیص انسدادهای عروق مغزی به منظور پیشگیری از بروز سکته های مغزی امکان درمان و جلوگیری از ناتوانیهای طولانی مدت جسمانی نیز فراهم می شود.

گفتنی است: مرکز آموزشی پژوهشی و درمانی امام رضا(ع) به عنوان بزرگترین بیمارستان کشور در حال حاضر با دارا بودن دو دستگاه آنژیوگرافی پیشرفته و مطابق با استانداردهای جهانی در دو بخش مجزا روزانه علاوه بر ارائه خدمات به بیماران مجاور به بیماران زائر از دیگر استانهای کشور نیز خدمات ارائه می دهد

امروز “سلامت” به مهم‌ترین بحث در تمام جوامع تبدیل شده است و عرصه آن منحصر به نهادهای بهداشت و درمان و امر سلامت محدود نمی‌شود. سال‌هاست که از عوامل اجتماعی موثر در سلامت صحبت و گفته می‌شود که قسمت اعظم مسائل مربوط به سلامت، به نهادهای غیر از تولیت سلامت مربوط می‌شود.ما در گذشته با بیماری‌های غیرواگیر سر و کار داشتیم که قبل از پیشرفت‌های علمی، به عنوان اپیدمی‌ها می‌آمدند و کشتارهای دست‌جمعی را باعث می‌شدند. بعدها بیماری‌های واگیر پس از بروز، به سرعت مراحل درمانشان طی می‌شد، اما امروز بشریت با بیماری‌های غیرواگیر سر و کار دارد. این در حالی است که عامل اصلی بروز این بیماری‌ها، یک عامل نیست، بلکه تمام عوامل اجتماعی می‌تواند در بروز این بیماری‌ها اثرگذار باشد.

متاسفانه درمان بیماری‌های غیرواگیر در یک مقطع زمانی و به راحتی انجام‌پذیر نیست. به عنوان مثال بیماری‌های قندی، مشکلات چشمی، کلیوی، عصبی و …. را به دنبال دارد که هر کدام به تنهایی در کنار مشکلات اجتماعی و خانوادگی، هزینه‌های سرسام‌آوری را به دنبال خواهند داشت. یقین بدانید که هیچ کشوری قادر به تامین منابع مورد نیاز درمان‌های متعدد، طولانی و پرهزینه بیماری‌های غیرواگیر نخواهد بود.در نگهداری مواد غذایی نیز بعضا از افزودنی‌هایی استفاده می‌شود که مضر هستند. در فرآوری‌ها نیز همین مشکل را داریم. در این زمینه متاسفانه دنیا با یک گرفتاری جدی دست به گریبان است. اتفاقاتی در سیستم صنعتی افتاده که اگر بشر به سرعت از آن نجات نیابد، گرفتاری‌اش قابل کنترل نیست.بر این اساس دنیا بسیار شدیدتر از بیماری‌های واگیردار، تصمیم‌ دارد که از بیماری‌های غیرواگیر پیشگیری کند. عوامل بروز بیماری‌های غیرواگیر، عوامل متعددی هستند که پیشگیری از آنها، همکاری‌ تمام نهادهای حاکمیتی را می‌طلبد. به عنوان مثال تغذیه ناسالم یکی از عوامل جدی ایجاد بیماری‌های غیرواگیر است. در این زمینه باید اقدامات جدی را محور کار خود قرار دهیم و لازم است بدانیم که از ابتدای مراحل تولید، نگهداری و فرآوری مواد غذایی، چه تاثیری روی بیماری‌های غیرواگیر دارند. متاسفانه امروز تولید موادغذایی با استفاده از سموم، بعضا بیش از حد و بسیار مضر همراه است. به همین دلیل دنیا به تولید مواد غذایی به روش ارگانیک تاکید داردتغییر در الگوی مصرف غذایی زمینه ابتلا به بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی و عروقی، سکته‌های مغزی، دیابت، فشارخون، چربی خون و انواع سرطانها را فراهم کرده است. مصرف بی‌رویه مواد قندی و شیرینی‌ها، غذاهای چرب و انواع روغن ها و غذاهای شور و پرنمک که بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف می‌شود  از مهمترین عوامل ابتلا به بیماریهای غیرواگیر می باشند.

40 درصد مردان 15 تا 64 ساله کشور دچار اضافه وزن و چاقی و در بعضی گروههای سنی در مردان 45 تا 55 ساله این رقم به 57 درصد می‌رسد. عادات و رفتارهای غلط غذایی در مردان مانند مصرف فست‌فودها، مصرف بیش از حد نوشابه‌های گازدار و قندی و همین طور مصرف غذاهای شور باعث بروز چاقی و اضافه وزن در آنها شده است در نتیجه فشارخون بالا را سبب می‌شود.مصرف غذاهای نامناسب مانند فست فودها و غذاهای پرنمک از جوانی شروع می شود که این خود عامل خطر مهمی برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و فشارخون در مردان است.

مردان باید روزانه به اندازه کافی سبزی و میوه مصرف کنند مصرف ناکافی میوه، سبزیجات، سالاد، به خصوص در مردان 31 درصد ایسکمی قلبی و 11 درصد سکته‌های مغزی را سبب می‌شود.عدم تحرک و استعمال دخانیات، خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را چند برابر می‌کند،علاوه بر عادات غذایی نامناسب، ورزش نکردن و استفاده از سیگار یا قلیان، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشارخون و سکته مغزی را افزایش می‌دهد.30 درصد مردان فعالیت جسمانی کمی دارند که باید با روزانه 30 دقیقه پیاده‌روی تند و افزایش فعالیتهای بدنی، این مشکل را برطرف کنند.

5 گروه غذای اصلی شامل: نان و غلات، سبزیجات، میوه‌ها، گوشت (بویژه گوشت سفید مانند مرغ و ماهی) وحبوبات،شیر و مواد لبنی می‌باشدکه باید به مقدار توصیه شده و روزانه مصرف شوند و از شیر و لبنیات کم چرب (کمتر از 5/2 درصد چربی) استفاده شود.ترجیحاً از نان‌های سبوس‌دار مثل نان سنگک و جو که در مقایسه با نان‌های دیگر هم فیبر بیشتری دارند و هم سبب کاهش جذب مواد قندی و چربی می‌شوند، استفاده شود.به جای غذاهای سرخ شده و چرب از غذاهای آب پز، بخارپز و تنوری که چربی کمتری دارند استفاده شود، علاوه بر این آقایان از مصرف خامه، سرشیر، کره و کله پاچه بپرهیزند و یا مصرف این غذاها را محدود کنند.آقایان همچنین مصرف فست‌فودها مانند سوسیس، کالباس، پیتزا، غذاهای کنسروی و غذاهای آماده را نیز محدود کنند و به جای استفاده از نوشابه‌های گازدار از نوشیدنی‌های سالم مثل آب و دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده کنند. به جای استفاده از قند با چای می‌توان از کشمش و خرما به مقدار کم استفاده کرد.

بعضی از ما عادت داریم قبل از خوردن هرچیزی به تعداد کالری هایش فکر کنیم اما از اهمیت مایعات و نوشیدنی ها غافل می شویم. فراموش نکنید نوشیدنی های که در طول روز می نوشید بر وزنتان تاثیر زیادی دارند. اگرچه آبمیوه هایی که می نوشیم قسمتی از مصرف روزانه میوه به شمار می روند، اما این آبمیوه های قنددار اگر به همراه وعده های غذایی صرف شوند می توانند صدها کالری اضافه را وارد بدن کنند. از آن جایی که آبمیوه ها نسبت به خود میوه قند بیشتر ولی فیبر کمتری دارند، توصیه می کنیم از خود میوه به عنوان میان وعده استفاده کنید.

البته میوه های خشک شده هم مثل آبمیوه ها خواص زیادی دارند و می توانند قسمتی از میوه مصرفی ما محسوب شوند، ولی با توجه به اینکه میوه های خشک شده در مقایسه با همان مقدار میوه تازه قند غلیظ تری دارند، میزان کالری آنها بیشتر و فیبر آنها کمتر است. از این گذشته، بسیاری از کارخانه ها برای بهتر کردن طعم میوه های خشک شده به آنها شکر اضافه می کنند که باعث افزایش کالری موجود در آنها می شود.

نوشابه های رژیمی

خیلی از افراد نوشابه های رژیمی را جایگزین نوشابه های معمولی می کنند تا از خطر اضافه وزن در امان بمانند، اما واقعیت این است که این نوشابه ها در واقع می توانند عاملی برای اضافه وزن باشند. محققان مرکز علوم پزشکی تگزاس می گویند که افزایش دورکمر افرادی که از نوشیدنی های رژیمی استفاده می کنند 70 درصد بیشتر از کسانی است که این نوشیدنی ها را مصرف نمی کنند. شاید به این دلیل که شیرین کننده های مصنوعی اشتها را تحریک کرده همچنین از فعالیت سلول های مغز که پیام سیری را صادر می کنند جلوگیری می کنند.

سالاد

معمولاً سالادها غذایی سالم محسوب می شوند ولی در اغلب موارد واقعیت این نیست. سالادها حاوی سبزی ها و سایر مواد مفید هستند، ولی این مواد سودمند اغلب زیر پوششی از سس های چرب و شیرین قرار می گیرند که هم کالری و هم چربی بالایی دارند. توصیه می شود سالادتان را با روغن های سالم مانند آواکادو یا روغن زیتون میل کنید یا در کل قید هر سس یا روغنی را بزنید.

اگر موفق شویم سبک زندگی را مبتنی بر “فرهنگ ایرانی” اصلاح کنیم، بسیاری از مشکلاتمان قابل جبران خواهد بود. مواد غذایی پرنمک، یکی از عوامل فشارخون زودرس در افراد است. اگر این اقدامات در صدا و سیما کنترل نشود، مسائل خاص خود را در سبک زندگی افراد جامعه به دنبال خواهد داشت.فشار خون بالا بیماری‌هایی را با خود به همراه دارد که بسیاری از مردم آگاهی لازم از آن را ندارند. غذای پرچرب و پرنمک عامل اصلی شیوع بیماری فشارخون بالا است. کاهش مصرف گوشت قرمز و چرب و  مرغ و ماهی را جایگزین گوشت قرمز کنیم و پوست مرغ قبل از مصرف باید جدا شود.

مطابق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت،‌ به‌طور میانگین از هر سه نفر بزرگسال در سراسر جهان یک نفر به این عارضه مبتلاست.چرا فشار خون بالا تا این اندازه اهمیت دارد که در راس مسائل سلامت یک سال سازمان جهانی بهداشت قرار می‌گیرد. این مساله دو وجه بسیار مهم دارد؛ نخست وجه کیفی آن است: این بیماری خطر حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد و اگر هیچ اقدامی برای مهار و کاهش‌ آن صورت نگیرد، سرانجام حتی می‌تواند سبب نابینایی، ضربان نامنظم قلب و نارسایی قلبی نیز بشود.

وجه بسیار مهم دیگر، وجه کمی آن است: مطابق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت،‌ به‌طور میانگین از هر سه نفر بزرگسال در سراسر جهان یک نفر به این عارضه مبتلاست؛ که البته این نسبت در دهه‌های سنی گوناگون متفاوت است: در دهه دوم و سوم زندگی از هر ده نفر یک نفر به این عارضه مبتلاست، اما همین که سن به حدود 50 می‌رسد، ناگهان این نسبت افزایش خیره‌کننده‌ای می‌یابد.به عبارت دقیق‌تر در دهه پنجم عمر، نیمی از جمعیت به این عارضه دچارند؛ یعنی از هر ده نفر حدود پنج نفر فشار خون بالا دارند. به همین دلیل است که این عارضه را باید یکی از خطرات خاموش جامعه بشری به‌شمار آورد. جالب‌تر آن‌که مطابق آمارها،‌ خطر ابتلا به فشارخون بالا اکنون بیشتر از دیگر عوامل خطرناکی است که به بیماری‌های قلبی – عروقی منجر می‌شود. برای نمونه خطر ابتلا به فشار خون از خطر ابتلا به دیابت بیشتر است.

در ایران چه خبر است؟

مطابق آمارهای رسمی، طی چند سال گذشته تغییری در میزان شیوع این بیماری در کل جمعیت کشور رخ نداده است. مطابق این آمار حدود 20 درصد ایرانیان به فشار خون بالا مبتلا هستند که در دوره‌های سنی مختلف این درصد متفاوت است. دست‌کم از سال 1387، 20 درصد از ایرانیان به این عارضه مبتلا بوده‌اند و اکنون نیز‌ حدود 19 درصد از ایرانیان به این بیماری مبتلا می باشند.

به این ترتیب اگر خوشبینانه نگاه کنیم،‌ طی چند سال گذشته تغییری در میزان شیوع این بیماری رخ نداده، اما دست‌کم اگر این آمارها دقیق باشد، لااقل این پیام منفی را در خود دارد که به‌دلیل رشد جمعیت، تعداد افراد مبتلا طی همین پنج سال قطعا افزایش یافته است. برخی آمارهابسیار نگران‌کننده است.مثلاحدود 59 درصد از زنان و 36 درصد از مردان بزرگسال ایرانی که در سنین 45 تا 65 سال قرار دارند به فشار خون بالا مبتلا هستند. طبیعی است در این بازه سنی احتمال خونریزی رگ‌های خونی و بروز سکته مغزی در اثر فشار خون زیاد خواهد بود، به‌علاوه این عارضه می‌تواند به عروق کلیه آسیب‌زده و سبب نارسایی کلیه شود.94 درصد انسدادهای عروقی و شریان‌های چشم ناشی از فشار خون بالاست. این عارضه در نهایت می‌تواند سبب کاهش قدرت دید و حتی بدتر از آن نابینایی شود. بیشترین آسیب فشار خون بالا متوجه شبکیه چشم است، زیرا شبکیه از طریق یک بافت عروقی زنده می‌ماند.اما این آمار و اطلاعات زمانی بسیار نگران‌کننده‌تر خواهد بود اگر بدانیم متاسفانه 12 درصد کودکان ایرانی از فشار خون بالا رنج می‌برند.

 متهمان اصلی ماجرا

در ایران بیشترین تقصیر متوجه مصرف نمک بسیار زیاد است. مجامع علمی بین‌المللی توصیه می‌کنند برای افراد عادی باید مصرف نمک را به کمتر از پنج‌گرم در روز محدود کرد. این محدودیت برای افراد بالای 50 سال شدیدتر است و به کمتر از سه گرم در روز می‌رسد. این در حالی است که ایرانی‌ها به‌طور متوسط روزانه ده تا 12 گرم نمک مصرف می‌کنند و 80 درصد خانواده‌های ایرانی علاوه بر نمکی که هنگام طبخ به غذا می‌زنند، همیشه یا گهگاه بر سر سفره خود از نمکدان نیز استفاده می‌کنند.به‌علاوه، یکی از منابع مهم مصرف بیش از حد نمک در ایران، مصرف بالای انواع فست‌فود و خوراکی‌های فرآوری شده در کشور است. مثلا کودکان علاقه بسیار زیادی به انواع فست‌فود و نیز چیپس و پفک و امثال آن دارند که زمینه ابتلا را مهیاتر خواهد کرد. علاوه بر مصرف نمک،‌ کم‌تحرکی، اضافه‌وزن و استعمال دخانیات را نیز باید از عوامل مهم ابتلا به فشار خون بالا به‌شمار آورد.

متاسفانه ما ایرانی‌ها نسبت به حضور این قاتل خاموش در میان خودمان آگاهی چندانی نداریم و به همین دلیل اقدام موثری نیز در برابر آن انجام نمی‌دهیم. بنا به اظهارات ایشان تنها 16 درصد از مبتلایان به فشار خون بالا به اقدامات کنترلی و درمانی مبادرت می‌ورزند و 35 درصد از مبتلایان هیچ اقدامی در این زمینه صورت نمی‌دهند. نگران‌کننده‌تر این‌که نیمی از مبتلایان هیچ‌گونه اطلاعی از بیماری خود ندارند!

راه پیشگیری

نخست آن‌که تمام افراد بالای 40 سال حتما باید برای اندازه‌گیری فشار خون خود و اطلاع از وضع آن به پزشک مراجعه کنند. دیگر آن‌که همه افراد باید مصرف مواد غذایی فرآوری شده و صنعتی را تا حد ممکن محدود کنند و به میوه و سبزی روی آورند. به‌علاوه تحرک و کاهش وزن اضافی از روش‌های بسیار موثر در برابر فشار خون بالاست. اما شاید اکنون مهم‌ترین اقدام هر ایرانی کاهش مصرف نمک، بخصوص استفاده نکردن از نمکدان سر سفره‌ باشد. این توصیه آخر می‌تواند راهنمای بسیار خوبی برای روزهای تعطیل نوروز باشد.